Dział Historii zajmuje się gromadzeniem przede wszystkim pamiątek dotyczących głównie dziejów Śląska i Siemianowic Śląskich. Do najważniejszych należy zaliczyć: dokumenty związane z życiem i działalnością Wojciecha Korfantego, dokumenty i fotografie ukazujące działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, sztandary Związku Powstańców Śląskich oraz sztandary harcerskie z okresu międzywojennego, czasopisma polskie i niemieckie wydawane na terenie miasta od początku XX wieku, dokumenty i fotografie ukazujące życie mieszkańców miasta od końca XIX w. aż po czasy współczesne (m. in. eksponaty związane z działalnością NSZZ „Solidarność” w stanie wojennym na terenie Siemianowic Śląskich).
Dział Sztuki gromadzi przede wszystkim prace plastyczne współczesnych twórców, których wystawy miały miejsce w Galerii „Po Schodach” oraz Galerii Multimedialnej „Piwnica”. Spośród nich najpoważniejszą część stanowi zbiór prac poplenerowych przekazanych przez artystów uczestniczących w kolejnych edycjach siemianowickich plenerów plastycznych.
Dział Etnografii posiada w swoich zbiorach przedmioty należące do tradycyjnej kultury zarówno agrarnej, jak i przemysłowej, wśród których można wyróżnić: śląskie stroje ludowe codzienne, odświętne i obrzędowe z przełomu XIX i XX wieku (na szczególną uwagę zasługują bogato zdobione chusty tureckie, tzw. szpigle, fartuchy należące do stroju kobiecego), elementy wyposażenia wnętrz mieszkalnych – łóżka, skrzynie, szafy ręcznie zdobione oraz wyposażenie kuchni, narzędzia rolnicze, stolarskie i kowalskie z XIX wieku oraz sprzęty gospodarstwa domowego.
Dział Edukacyjno-Promocyjny zajmuje się organizacją spotkań naukowych, popularnonaukowych, m. in. wykładów z cyklu Akademii Muzealnej dla słuchaczy Siemianowickiego Uniwersytetu III Wieku, wernisaży, spotkań literackich, koncertów muzyki klasycznej, jazzowej, poezji śpiewanej. Od początków działalności placówki muzealnej w spichlerzowych wnętrzach zwracano uwagę na ich walory akustyczne i sprzyjającą atmosferę dla organizowanych tu imprez muzycznych. Zarówno muzyka kameralna, poezja śpiewana, jak i koncerty jazzowe zyskały uznanie publiczności. Dlatego też Galeria „Po Schodach” była miejscem koncertów najwybitniejszych muzyków rodzimych i zagranicznych.
Do najciekawszych wydarzeń muzycznych z udziałem gości zagranicznych należy zaliczyć koncerty zorganizowane przy współpracy z Festiwalem Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” w Częstochowie: koncert mnichów tybetańskich z klasztoru Gjuto (1996 r.), koncert derwiszów z Turcji (1998 r.), koncert muzyki arabskiej „The Religious Ensemble” (1999 r.).
Osobne miejsce w działalności koncertowej Muzeum zajmuje poezja śpiewana i muzyka jazzowa. Koncerty często towarzyszą wernisażom malarstwa oraz innym imprezom naukowo-oświatowym (np. otwarciu wystawy prac Stanisława I. Witkiewicza towarzyszył spektakl muzyczny w wykonaniu artystów „Piwnicy św. Norberta” w Krakowie.)